De druk op de ggz is een groeiend probleem. Het personeelstekort en de stijgende vraag maken het moeilijk om tijdig passende psychologische zorg te bieden. Als gedeeltelijke oplossing bestaat er inmiddels een groot aanbod aan eHealth hulpmiddelen, die kunnen worden ingezet om een deel van het zorgproces digitaal te ondersteunen. Voorbeelden hiervan zijn online behandelmodules, meetmethoden en chatfuncties om vragen te stellen. Toch valt op dat het gebruik ervan in de vrijgevestigde praktijk tegenvalt, terwijl het in potentie van grote toegevoegde waarde kan zijn bij behandelingen. Hiermee laat de vrijgevestigde ggz een kans liggen om de wachtlijsten terug te dringen.
Uit onderzoek van IG&H onder 350 vrijgevestigde psychologen – de groep die het merendeel van de behandelingen in de basis-ggz uitvoert – blijkt dat hun houding ten opzichte van eHealth sterk varieert. Nog veel vrijgevestigde psychologen zien (hybride) eHealth niet zitten. Zij zijn van mening dat veel cliënten er niet op zitten te wachten, vinden de investeringen te hoog en missen ondersteuning om het mogelijk te maken in de eigen praktijk.
Tweedeling tussen vrijgevestigde psychologen
Het gebruik van eHealth onder vrijgevestigde psychologen is momenteel laag. Hoewel 80% van de psychologen enige vorm van eHealth gebruikt, is de frequentie daarvan gemiddeld genomen ‘sporadisch tot soms’. Als er al eHealth wordt ingezet, dan is dat over het algemeen om een breed en flexibel zorgaanbod te bieden aan cliënten.
Om een beeld te krijgen van de ervaren barrières en succesfactoren voor de adoptie van eHealth zijn de vrijgevestigde psychologen in te delen in twee groepen: actieve gebruikers en minimale gebruikers. De actieve gebruikers (48%) zien wel degelijk voordelen. Behandelingen verlopen efficiënter en sessies zijn effectiever dankzij tussentijds online contact met de cliënt en monitoring van de voortgang. Zo’n gemixte behandeling zorgt ervoor dat de therapeutische relatie in stand blijft en heeft volgens hen duidelijke voordelen voor de behandeling. Deze psychologen staan duidelijk positief tegenover verdere integratie van eHealth in de ggz (67%).
Aan de andere kant staat de groep van psychologen die minimaal gebruikmaakt van eHealth (52%). Zij zien de voordelen nog niet en hebben zeer beperkte kennis van digitale tools. Volgens hen leidt de inzet van eHealth tot een mindere therapeutische relatie en zij ervaren soms weerstand vanuit cliënten. Bovendien vindt deze groep psychologen de eHealth-platforms te duur en bieden vergoedingen geen stimulans. Voor hen volstaat het bestaande contact dat minimaal dezelfde resultaten oplevert. Het ontbreekt hen ook aan tijd om zich echt in eHealth te verdiepen.
Meer ondersteuning en samenwerking nodig om potentieel te benutten
Er is geen bewijslast dat digitaal behandelen de wachtlijsten kan laten verdwijnen, maar een kleine verlichting kan eHealth zeker leveren. Toch blijft een aanzienlijk deel van de vrijgevestigde psychologen terughoudend. Zij zijn niet van plan te zijn om meer eHealth op te nemen in hun praktijk en worden met name gehinderd door praktische barrières zoals een gebrek aan financiering of ondersteuning.
Laten we beginnen met het wegnemen van deze overkomelijke bezwaren en de vrijgevestigden in ieder geval de keuze geven om eHealth in te zetten. Door hen te ondersteunen krijgen zij in ieder geval de kans te geven om hiermee te experimenteren. Want hoe sneller en beter dit gebeurt, hoe groter de kans dat we de overbelaste GGZ iets kunnen ontlasten.
Waarom is er bijvoorbeeld nog geen landelijk ontwikkelplatform? Door vrijgevestigde psychologen te verenigen kunnen immers kennis, kunde en kosten worden gedeeld. Zo'n platform biedt ook de mogelijkheid om best practices te delen, onderling tips over digitalisering uit te wisselen en de juiste integratie in het behandelproces op te zetten in de praktijk. Het is cruciaal dat naast de psychologen ook cliënten meedenken over zo’n platform. Een belangrijke rol is er ook voor de verzekeraars die dit financieel kunnen ondersteunen, bijvoorbeeld vanuit IZA transformatiemiddelen. Wanneer zij daarnaast ook zorgen voor een passende bekostiging, dan ligt de weg open naar meer eHealth. Het adagium ‘Digitaal wanneer het kan, fysiek als het moet’ kan dan pas echt gaan werken.
Walter Kien
Director Healthcare
T: +31 6 29 56 52 08